Met pensioen, wat ga je doen?

Of je nu vrijwilligerswerk doet of betaald werk, het is goed voor een mens om na je pensionering actief te blijven in de maatschappij. Maar waarom eigenlijk? En hoe ziet dat er in de praktijk uit?

We worden steeds ouder

We worden steeds ouder. Wie de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, heeft vaak nog een heel stuk van zijn of haar leven voor de boeg. Daar komt bij dat mensen langer fit en vitaal zijn. Ze voelen er meestal niets voor om de hele dag thuis te zitten en blijven graag bezig. Niet zo gek dus dat veel collega’s na hun pensioen actief blijven in de maatschappij.

Zoals Ans van Breukelen-van Berkum (82), die vroeger met plezier op de afdeling commercie op het hoofdkantoor werkte. Nu is ze vrijwilliger in de Bonifatiuskerk in Zaandam, de kerk waar haar man vroeger koster was. ‘De kerk moet gerestaureerd worden, een duur project. Daarom verkoop ik spullen van overleden parochieleden, zoals kruisbeelden, rozenkransen en wijwaterbakjes. De opbrengst gaat naar de restauratie.’ Ans verkoopt goed. ‘Kopers vertellen vaak hoe attributen die ze van mij kopen hen aan vroeger doen denken. Aan rituelen in de kerk bijvoorbeeld. Dat emotioneert me dan wel. Ik leer allerlei mensen kennen door dit vrijwilligerswerk. Juist dat waardevolle contact met anderen is zo fijn. Ik werk nu misschien onbetaald maar niet onbeloond.’

"Kijk goed naar wat bij je past"

Jezelf opnieuw uitvinden

Met pensioen gaan is een belangrijk moment in je leven, zegt ‘geluksprofessor’ Patrick van Hees die tijdens de Pensioen inspiratiedag van Ahold Delhaize Pensioen adviezen geeft. ‘Aan de ene kant is het lekker om niet meer de wekker te hoeven zetten en misschien minder werkstress te hebben. Aan de andere kant moet je jezelf opnieuw uitvinden. Je dagritme verandert en misschien ben je bang dat je je collega’s gaat missen of in een gat valt.’ Hij snapt dan ook dat veel ouderen graag vrijwilligerswerk doen na hun pensioen. Volgens het CBS gaat het om bijna de helft van de Nederlanders tussen de 65 en 75 jaar. Zij spenderen er zo’n 7 uur per week aan. ‘Uit vrijwilligerswerk haal je verschillende voordelen die je ook hebt tijdens een baan. Je hoort ergens bij, kunt iets betekenen, hebt sociale contacten, wordt uitgedaagd en het geeft zelfvertrouwen. Daarbij voelt het goed om bij te dragen aan iets wat verder gaat dan je eigen belang.’ Mensen kiezen snel voor de hand liggend vrijwilligerswerk, merkt hij. Bij de Voedselbank bijvoorbeeld. ‘Maar kijk ook eens naar waar je goed in bent en wat je persoonlijk aanspreekt. Als je iets kiest wat bij jou en je talenten past, gaat het makkelijker en krijg je er meer energie van.’

Leuk extraatje

Naast vrijwilligerswerk kiezen gepensioneerden soms ook voor betaald werk, zoals Jan van Velzen (67), die elke woensdag bij Gall & Gall in Naarden werkt. Hij was vroeger supermarktmanager bij Albert Heijn en switchte daarna naar Gall & Gall. ‘Na mijn pensioen wilden ze me daar graag houden voor een dag per week. Daar hoefde ik niet lang over na te denken, want ik was bang dat mijn wereld klein zou worden. Bovendien werkt mijn vrouw nog, zij is wat jonger dan ik.’ Elke woensdag gaat Jan, die vinoloog is, met plezier een dag werken. Daarnaast helpt hij twee maandagen per maand met het klaarzetten van de acties. ‘Het is heerlijk om contact met collega’s en klanten te hebben. Sommige klanten komen speciaal voor mij. En op donderdag gun ik mezelf de tijd om uit te rusten. Het werk geeft voldoening. En ik voel niet de druk die je wel kunt hebben bij een fulltime dienstverband. Ik heb een prima pensioen opgebouwd, dus ik doe het niet zozeer voor het geld. Het is meer een leuk extraatje waarvan ik af en toe uit eten ga.’ Jan wil blijven werken zolang hij het leuk vindt en het goed voelt. ‘Als ik stop, ga ik zeker vrijwilligerswerk doen om onder de mensen te blijven.’

Identiteit en structuur

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) werken momenteel zo’n 180.000 mensen door na hun pensioen. Dat zijn meer mannen dan vrouwen. In 2021 was dat 22% van 68-jarige mannen en 11% van de 70- tot 75-plussers. Blijven werken is voor hen ook een manier om hun identiteit te behouden. Verder speelt de hang naar structuur een rol. Daarnaast is er een financiële prikkel: reizen, uit eten, dingen doen met de kleinkinderen kosten meer dan achter de geraniums zitten. Doorwerkers blijven vaak in hun eigen vakgebied.

Patrick van Hees zegt dat vrijwilligerswerk na pensionering net zo goed kan bijdragen aan geluk als betaald werk. ‘Betaald werk brengt geld in het laatje en kan meer erkenning geven. Maar vrijwilligerswerk brengt minder verplichtingen en stress met zich mee en meer autonomie.’

Gezonder oud worden

Wat je ook doet, blijf bezig, raadt hij aan. ‘Zorg dus voor een reden om op te staan, een goede dagstructuur, zingeving en contact met anderen. Want actieve ouderen worden gezonder oud en zijn gelukkiger.’